Het belang van het fort in de Oude Hollandse Waterlinie
In de Nederlandse provincie Zuid-Holland ligt Ooltgensplaat, een dorp in de gemeente Goeree-Overflakkee, met zijn bekende, strategische fort Prins Frederik.
Door zijn ligging werd het dorp eeuwenlang beschermd tegen vijandige schepen die via het Volkerad zo het Hollands Diep binnenvoeren.
Ooltgensplaat onder de Franse bezetters
Begin negentiende eeuw waren we onder de Franse bezetting. Het was Napoléon I die de wanorde van de Hollandse kustverdediging wilde verhelpen. Een serie forten met verschillende verdiepingen én een uitkijktoren waren een deel van het kustverdedigingsprogramma. Het fort werd gebouwd volgens de normen van ‘Une tour-modèle’. Een fort, gebouwd uit verschillende lagen met een uitkijktoren. Een verdiep werd het verblijf voor zijn schutters, één als kruitmagazijn en voedselvoorraden en een verdedigingsplatform voor vier kanonnen. Het fort kreeg toen de naam ‘Fort Duquesne ‘.
Momenteel zijn er nog drie gestandaardiseerde constructies uit 1811 bewaard waarvan het fort in Ooltgensplaat de grootste is.
De terugname van het fort
Maar de Fransen hielden niet lang stand en werden zelf verdreven door de plaatselijke bevolking. Het fort kreeg een Nederlandse genoemd naar de de tweede zoon van de latere koning Willem I en Wilhelmina van Pruisen, namelijk prins Frederik die toen aangesteld was als commissaris-generaal van het Ministerie van Oorlog. Het fort werd verder verbeterd en uitgebreid zoals een onderaardse gang door de hoofdwal: de Poterne.
De functie van het fort tijdens de twee wereldoorlogen
Het fort verloor zijn strategische functie tijdens de eerste wereldoorlog , maar bood wel onderdak voor soldaten. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het fort gebruikt als gevangenis en uitkijktoren van de Duitse bezetter. In 1973 werd het een rijksmonument maar zonder militaire functies.
Tijd voor ereherstel en waardigheid
Daarna ging het bergaf meet de staat van het fort : Het werd uitgebuit door verscheidene eigenaren die de eigendom als recreatieverblijf ombouwden zonder zorg en respect voor het gebouw en de natuur er om heen.
De gemeente Goeree-Overflakkee kocht het domein in 2018 over en wil het fort Prins Frederik in zijn ere herstellen. De inwoners zijn steeds trots geweest op het fort en hoewel er ook tegenkanting kwam op de restauratiewerken, kijkt iedereen uit naar wat de toekomst brengt.
Een veelzijdige site in Zeeland
Ook de provincie Zuid-Holland wil dit stuk geschiedenis opknappen. De werken zijn in 2019 gestart. De tientallen illegaal gebouwen huisjes zijn afgebroken, het terrein werd met veel vrijwilligers afvalvrij gemaakt en de nodige restauratiewerken aan het gebouw werden uitgevoerd. Waterschade , wildgroei van planten en verwaarlozing brachten veel schade toe aan de oorspronkelijke muren.
De toekomst van Fort Frederik is duidelijk : het moet een aantrekkelijk, monumentaal erfgoed worden van Goeree-Overflakkee. Een plek waar je kan wandelen, fietsen, eten en drinken, een bijeenkomst voor speciale gelegenheden, fotoshoots én her herontdekken van zijn oorspronkelijke doel. Het fort staat open voor publiek en is ook bereikbaar voor evenementen in een uniek kader.